Nie żyje uczestniczka Powstania Warszawskiego Halina Jędrzejewska „Sławka”

„Bardzo smutna wiadomość w przeddzień 81. rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego. Tej nocy odeszła Pani Halina Jędrzejewska »Sławka«. W czasie Powstania była sanitariuszką. Za swoje bohaterstwo została dwukrotnie odznaczona Krzyżem Walecznych. Honorowa Obywatelka Warszawy” – napisał w mediach społecznościowych prezydent Warszawy Rafał Trzaskowski.

Zaznaczył, że dopóki mogła, na obchodach kolejnych rocznic zawsze byli razem. „Niestety od kilku lat zdrowie nie pozwalało jej w nich uczestniczyć. Co innego jednak nie widzieć się od jakiegoś czasu, a co innego wiedzieć, że więcej już nie będzie szansy... Będzie mi Pani zawsze brakować” – podkreślił.

Halina Jędrzejewska – sanitariuszka w Powstaniu Warszawskim, lekarka, działaczka kombatancka – urodziła 19 października 1926 r. w Warszawie. Ukończyła Gimnazjum im. Słowackiego w Warszawie, maturę uzyskała na tajnych kompletach, tuż przed wybuchem Powstania Warszawskiego, w lipcu 1944 r.

Pracę konspiracyjną rozpoczęła w lipcu 1940 r. w 3. Czerwonej Warszawskiej Drużynie Harcerek. W marcu 1940 r. przeszła do Konfederacji Narodu, włączonej w 1942 r. do Armii Krajowej, gdzie pełniła funkcję łączniczki pod pseudonimem „Sławka”.

W Powstaniu Warszawskim została przydzielona do Kedywu jako sanitariuszka patrolu sanitarnego oddanego do dyspozycji kpt. „Niebory” (Franciszka Mazurkiewicza), dowódcy batalionu „Miotła” w zgrupowaniu „Radosław”. Po śmierci „Niebory” przydzielono ją do oddziału por. „Szczęsnego”.

„Byłam sanitariuszką liniową, czyli szłam tam, gdzie szli żołnierze oddziału. Jak była walka o monopol, to szłam wśród nich. Za nimi ze swoją torbą sanitarną, po prostu byłam z nimi. Jak szli do natarcia na Stawkach, szłam z nimi. Była trochę inna sytuacja jak z Zosią Grafczyńską poszłyśmy po rannych. »Niebora« wysłał nas wtedy do oddziału, który miał swoją siedzibę na ulicy Kaczej. Tam w szturmie byli ranni nasi żołnierze, było kilku zabitych. »Niebora« posłał nas na tę placówkę, ponieważ tam była ranna również sanitariuszka i trzeba było po prostu pomóc. To była taka sytuacja, że na rozkaz dowódcy szło się na określoną placówkę. Tak bywało, po 11 sierpnia to gdzie mój oddział, tam ja. Na przykład walki u Jana Bożego - byłam z nimi. Po prostu taki jest los sanitariuszki liniowej, że idzie tam, gdzie idzie oddział” – opowiadała we wspomnieniach dla Archiwum Pamięci Mówionej Muzeum Powstania Warszawskiego.

Brała udział we wszystkich walkach oddziału na Woli, Starym Mieście, Czerniakowie i ul. Książęcej. Została odznaczona dwukrotnie Krzyżem Walecznych. Po Powstaniu Warszawskim została wywieziona do obozu jenieckiego w Niemczech (Stalag XB Sandbostel), a następnie przeniesiona do obozu jenieckiego kobiet żołnierzy Armii Krajowej w Oberlangen.

Po uwolnieniu z obozu została przewieziona z grupą dziewcząt do Holandii, a następnie do Wielkiej Brytanii i skierowana do Pomocniczej Służby Kobiet w Polskich Siłach Lotniczych (WAAF).

Do Polski wróciła w 1946 r. i w tym samym roku jesienią rozpoczęła studia na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Poznańskiego. W 1947 r. wyszła za mąż za poznanego w Powstaniu Tadeusza Jędrzejewskiego i przeniosła się do Warszawy, gdzie kontynuowała studia na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Warszawskiego.

W lutym 1952 r. uzyskała dyplom lekarza i w maju rozpoczęła pracę w klinice ortopedycznej, w której pracowała do chwili przejścia na emeryturę. Specjalizację II stopnia w zakresie chirurgii urazowej i ortopedii uzyskała w 1958 r. W 1966 r. obroniła pracę doktorską. W 1987 r. przeszła na emeryturę i rozpoczęła współpracę z Lecznicą Spółdzielni Inwalidów „Inspol”, która trwała do lipca 2000 r.

Po październiku 1956 r. włączyła się aktywnie do pracy społecznej w środowisku batalionu powstańczego AK „Miotła”. Przez wiele lat była przewodniczącą komisji socjalnej tego środowiska. Jako specjalista konsultowała społecznie również członków Związku Inwalidów Wojennych.

W 1981 r. została wybrana do Prezydium Zarządu Wojewódzkiego ZBOWiD, a następnie przez trzy kadencje pełniła funkcję wiceprezesa Zarządu Wojewódzkiego do spraw socjalnych. W 1994 r. została wybrana do Zarządu Głównego Związku Powstańców Warszawskich. Powierzono jej wtedy funkcję wiceprezesa. W ZPW zajmowała się sprawami socjalnymi i ochrony zdrowia kombatantów.

Została odznaczona Krzyżem Kawalerskim, Oficerskim i Komandorskim Orderem Odrodzenia Polski. Została także wyróżniona Złotą Odznaką za Zasługi dla Warszawy. Honorową Obywatelką Miasta Stołecznego Warszawy została w 2019 r. (PAP)

akr/ miś/